TK RP: WYROK WS. RYCZAŁTÓW ZA NOCLEGI


HomeAktualnościTK RP: WYROK WS. RYCZAŁTÓW ZA NOCLEGI

Komunikat w sprawie niekonstytucyjności przepisów regulujących zasady zwrotu kosztów przysługujących kierowcy za nocleg podczas zagranicznej podróży służbowej.


Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 listopada 2016 r., sygn. TK 11/15 przepisy regulujące kwestię należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu                 w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej,         nie mogą mieć zastosowania do kierowców wykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego „konstrukcja normatywna przyjęta w zakwestionowanych przepisach doprowadziła do nieprzewidywalności skutków prawnych działań podjętych na ich podstawie przez ich adresatów, przez co naruszyła zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie”.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

1) art. 21a ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców w związku z art. 775 § 2, 3 i 5 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy w związku z § 16 ust. 1, 2 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do kierowców wykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym, jest niezgodny z art. 2 konstytucji,

2) art. 21a ustawy z 16 kwietnia 2004 r. powołanej w punkcie 1 w związku z art. 775 § 2, 3 i 5 ustawy z 26 czerwca 1974 r. powołanej w punkcie 1 w związku z § 9 ust. 1, 2 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do kierowców wykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym, jest niezgodny z art. 2 konstytucji.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego odesłanie zawarte w art. 21a ustawy o czasie pracy kierowców ma charakter kaskadowy. Jest to odesłanie niedopuszczalne w świetle obowiązujących zasad techniki prawodawczej. Zastosowana przez ustawodawcę konstrukcja odesłania zawarta w art. 21a ustawy o czasie pracy kierowców w związku z art. 775 § 2, § 3 i § 5 kodeksu pracy oraz § 16 ust. 1, 2 i 4 rozporządzenia MPiPS z 2013 r. prowadzi do poważnych wątpliwości interpretacyjnych, które skutkują rozbieżną wykładnią przyjętą w wyrokach Sądu Najwyższego.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego kwestionowane przepisy, nie uwzględniają specyfiki wykonywania zawodu kierowcy w transporcie międzynarodowym. Podróż służbowa pracowników administracji, jest nieporównywalna z warunkami i specyfiką przebywania w podróży kierowcy w transporcie, zwłaszcza międzynarodowym, która stanowi istotę tego zawodu. Regulacje zawarte w art. 775 § 3-5 k.p. w założeniu dotyczą incydentalnych podróży służbowych (tj. takich, które nie stanowią istoty wykonywanej pracy), a zatem także incydentalnie realizowanych przez pracowników uprawnień do świadczeń (oraz związanych z nimi obowiązków pracodawców).

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, uregulowanie należności na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem przez kierowców podróży służbowej wymaga stworzenia odrębnych przepisów dla tej grupy pracowników, uwzględniającej specyfikę ich pracy.

Pracodawcy w transporcie międzynarodowym, kierując się bezpośrednio obowiązującym art. 8 ust. 8 rozporządzenia nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego, ponosili nakłady finansowe, dostosowując samochody ciężarowe, tak aby zapewniały one „odpowiednie miejsce do spania dla każdego kierowcy” lub kupując samochody fabrycznie dostosowane do takiego odpoczynku. Uznawali przy tym, że jest to zapewnienie przez nich bezpłatnego noclegu, o którym mowa w § 9 ust. 4  rozporządzenia MPiPS z 2002 r. i § 16 ust. 4 rozporządzenia MPiPS z 2013 r., które zwalnia ich z ponoszenia kosztów noclegu oraz ryczałtów za nocleg w przypadku braku rachunku hotelowego.

 

Tekst źródłowy: http://trybunal.gov.pl/s/k-1115/

Ewa Nowak

Kierownik Działu Prawnego

Tacho – Diagram Paweł Cieślak

 

Flaga polska